- نمونه ای از متن جایگزین
- بهترین روش ها برای متن جایگزین (اصول و دستورالعمل ها)
- چگونه برای انواع مختلف تصاویر متن جایگزین (alt text) بنویسیم
- اشتباهات رایج در نوشتن متن جایگزین که باید از آن ها اجتناب کرد
- نحوه افزودن متن جایگزین به تصاویر در CMS
- نحوه بررسی متن جایگزین با Moz
- نتیجه گیری: استفاده از متن جایگزین برای بهبود دسترسی و سئو
- سؤالات متداول

چگونه بهترین متن جایگزین را بنویسیم
Alt text یا متن جایگزین، توضیح کوتاهی است که به تصاویر در یک صفحه وب اضافه می شود. این متن به بهبود دسترسی پذیری وب (Web Accessibility) و بهینه سازی برای موتورهای جست وجو (SEO) کمک می کند. ویژگی alt نقش حیاتی در ارتقای همزمان دسترسی پذیری و سئو دارد. برای کاربرانی که از صفحه خوان ها (Screen Readers) استفاده می کنند، متن جایگزین اطلاعات ضروری درباره تصویر را فراهم می کند و در نتیجه، محتوای وب را فراگیرتر می سازد. در عین حال، موتورهای جست وجو از متن جایگزین برای درک محتوای تصاویر استفاده می کنند، که می تواند به بهبود رتبه در نتایج جست وجوی تصویری کمک کند. تگ alt برای دسترس پذیر کردن محتوای دیجیتال، به ویژه برای کاربران دارای اختلال بینایی، ضروری است.
برای مالکان وب سایت ها، تولیدکنندگان محتوا و بازاریابان دیجیتال، متن جایگزین این امکان را فراهم می کند تا محتوایی دسترس پذیر و سازگار با موتور جست وجو ایجاد کنند. چه در حال بهینه سازی یک مقاله باشید، چه یک صفحه محصول در فروشگاه اینترنتی یا یک پست در شبکه اجتماعی، نوشتن متن جایگزین واضح و مؤثر تضمین می کند که تصاویر شما برای همه کاربران معنادار باشند.
متن جایگزین به کاربران دارای نقص بینایی کمک می کند تا با استفاده از توضیحاتی که توسط صفحه خوان ها خوانده می شود، مفهوم تصویر را درک کنند. افزون بر این، موتورهای جست وجو متن جایگزین را برای تعیین ارتباط (Relevance) تصویر تحلیل می کنند که می تواند عملکرد سئوی صفحه را بهبود دهد. با افزودن متن جایگزین مناسب، شما هم دسترسی پذیری محتوا را افزایش می دهید و هم دیده شدن آن را در نتایج جست وجو تقویت می کنید.
نمونه ای از متن جایگزین

در اینجا نمونه ای از یک متن جایگزین آمده است:
متن جایگزین برای این تصویر بامزه:
“Golden retriever puppy playing with a red ball on grass”
نمونه ی ضعیف از متن جایگزین می تواند چنین باشد:
“Dog” یا “Picture of a cute dog.”
نمونه ی اول اهمیت نوشتن متنی کوتاه ولی توصیفی را نشان می دهد. این کار تضمین می کند که هرکس آن را بخواند، متوجه شود تصویر درباره ی چیست. افزون بر این، متن جایگزین در زمانی که تصویر بارگذاری نمی شود نیز اهمیت دارد، زیرا همچنان زمینه و مفهوم تصویر را به کاربر منتقل می کند.
چرا متن جایگزین (Alt Text) مهم است؟
متن جایگزین هم دسترسی پذیری (Accessibility) و هم سئو (SEO) را بهبود می دهد. صفحه خوان ها (Screen Readers) متن جایگزین را تفسیر می کنند تا توضیحات معناداری از تصاویر برای کاربران دارای اختلال بینایی ارائه دهند. هدف اصلی این است که به بازدیدکنندگانی با توانایی های متفاوت خدمت رسانی شود و در عین حال رتبه ی جست وجوی تصویری نیز بهبود یابد. علاوه بر این، متن جایگزین در بهینه سازی موتور جست وجو (SEO) نقشی حیاتی دارد زیرا محتوای بصری را برای موتورهای جست وجو قابل درک تر و قابل کشف تر می سازد.
مزایای کلیدی متن جایگزین شامل موارد زیر است:
بهبود دسترسی برای کاربران دارای اختلال بینایی و کاربران صفحه خوان ها

متن جایگزین به صفحه خوان ها اجازه می دهد تصاویر را برای کاربرانی با اختلال بینایی، دید ضعیف یا تفاوت های یادگیری توصیف کنند. اهمیت متن جایگزین وقتی مشخص می شود که این آمارها را در نظر بگیریم که توسط کارشناس سئو Miracle Inameti-Archibong در ارائه ی خود در MozCon بیان شد:
- ۱۲ میلیون کاربر اینترنت دچار اختلال بینایی یا دید ضعیف هستند.
- ۸۳٪ از افرادی که نیازهای دسترسی پذیری دارند، سایت هایی را ترجیح می دهند که استانداردهای دسترسی را رعایت می کنند، حتی اگر قیمت ها بالاتر باشد.
- ۹۷.۴٪ از صفحه های اصلی وب دارای خطاهای دسترسی پذیری هستند و ۶۱٪ از این خطاها ناشی از نبود متن جایگزین است.
- در سال ۲۰۲۱، روزانه ۱۰ شکایت قضایی در ایالات متحده در ارتباط با دسترسی پذیری وب سایت ها ثبت شد.
برای تصاویر تزئینی (Decorative Images)، استفاده از ویژگی alt=”” به صفحه خوان می گوید که تصویر را نادیده بگیرد، که تجربه ی کاربران دارای اختلال بینایی را بهبود می دهد.
اطمینان از پیاده سازی درست متن جایگزین باعث می شود وب سایت شما فراگیرتر شود، خطرات قانونی را کاهش دهد و تعامل کاربران را افزایش دهد. تصاویر غیرمفید (Non-informative) می توانند تجربه ی کاربر صفحه خوان را با طولانی کردن زمان خواندن و ایجاد سردرگمی مختل کنند.
ارائه ی زمینه برای جست وجوی تصویری
متن جایگزین به موتورهای جست وجو مانند گوگل کمک می کند تا تصاویر را در یک صفحه وب طبقه بندی و رتبه بندی کنند. متن جایگزین درست، به ویژه برای کاربران دارای اختلال بینایی، دسترسی را افزایش داده و سئو را با ارائه ی توصیف های دقیق برای تصاویر بهبود می دهد. هنگامی که پرس وجوها (Queries) از نتایج بصری بهره مند می شوند، مجموعه تصاویر (Image Packs) به صورت برجسته در نتایج جست وجو نمایش داده می شوند.

در حالی که گوگل از فناوری بینایی ماشین برای تحلیل تصاویر استفاده می کند، متن جایگزین همچنان برای ارائه ی زمینه ای که الگوریتم ها به تنهایی قادر به درک کامل آن نیستند، حیاتی است.
بهبود تجربه ی کاربر و افزایش ترافیک تصویری
متن جایگزین قابلیت استفاده (Usability) را برای تمام کاربران بهبود می دهد، به ویژه برای افرادی که سرعت اینترنت پایین دارند و تصاویر به درستی بارگذاری نمی شوند. تگ های alt نه تنها جایگزین تصاویری می شوند که بارگذاری نمی شوند، بلکه به موتورهای جست وجو در درک محتوا کمک می کنند و در نتیجه، دیده شدن وب سایت شما در نتایج جست وجو افزایش می یابد و ترافیک بیشتری به سایت شما هدایت می شود.
نمایش تصاویر در نتایج جست وجو، چه در بخش Google Images و چه به صورت Image Packs، می تواند هزاران بازدیدکننده ی اضافی جذب کند. بنابراین، نوشتن متن جایگزین بهینه هم برای دسترسی پذیری و هم برای سئو برد-برد است.
بهترین روش ها برای متن جایگزین (اصول و دستورالعمل ها)
نوشتن متن جایگزین بهینه نیازمند تعادلی بین وضوح (Clarity)، اختصار (Conciseness) و ارتباط (Relevance) است. این دستورالعمل ها را دنبال کنید تا هم دسترسی پذیری و هم سئو را به بهترین شکل ممکن رعایت کنید:
1. توصیفی اما مختصر باشید
متن جایگزین را زیر ۱۲۵ کاراکتر نگه دارید، در حالی که تصویر ذهنی روشنی از محتوا ارائه دهید.
2. بر هدف تمرکز کنید، نه فقط ظاهر
آنچه تصویر منتقل می کند را توصیف کنید، نه صرفاً جزئیات ظاهری آن را.
3. از عبارات غیرضروری خودداری کنید
عباراتی مانند “تصویر از” یا “عکس از” را حذف کنید — صفحه خوان ها خود اعلام می کنند که این یک تصویر است.
4. از کلمات کلیدی به صورت طبیعی استفاده کنید
کلمات کلیدی مرتبط را بدون زیاده روی بگنجانید و آن ها را با نیت جست وجوی کاربر هماهنگ کنید.
5. تصاویر تزئینی را به درستی مدیریت کنید
برای تصاویر صرفاً تزئینی از alt=”” استفاده کنید تا صفحه خوان ها بتوانند آن ها را نادیده بگیرند.
6. تصاویر پیچیده به زمینه ی اضافی نیاز دارند
برای نقشه ها، نمودارها و اینفوگرافیک ها، دستورالعمل های W3C (مؤسسه ی ابتکار دسترسی پذیری وب) را دنبال کنید و توضیح کامل را در متن اطراف یا در لینک توضیحی ارائه دهید.
7. متن جایگزین برای دکمه ها
اطمینان حاصل کنید که دکمه هایی که از تصویر استفاده می کنند (مثل “ارسال” یا “ثبت نام”) دارای متن جایگزین واضحی باشند که عملکردشان را توصیف کند.
8. از CSS برای تصاویر تزئینی استفاده کنید
عناصر تزئینی را از HTML حذف کرده و با CSS مدیریت کنید تا از افزودن متن جایگزین غیرضروری جلوگیری شود.
چگونه برای انواع مختلف تصاویر متن جایگزین (alt text) بنویسیم
تصاویر مختلف هنگام نوشتن متن جایگزین نیاز به رویکردهای متفاوتی دارند. از این دستورالعمل ها برای نوشتن توضیحات مؤثر استفاده کنید:
لوگوها
برند و هدف را توضیح دهید (مثلاً: «Moz logo – نرم افزار سئو»).
نمودارها و گراف ها
نکات کلیدی داده ها را خلاصه کنید، نه عناصر بصری را.
آیکون ها و دکمه ها
عملکرد را توضیح دهید (مثلاً: «دکمه جستجو» یا «دانلود PDF»).
افراد
در صورت لزوم، اقدامات، حالت چهره یا شناسه های مرتبط را اضافه کنید.
تصاویر تزئینی
از alt="" استفاده کنید تا صفحه خوان ها آن ها را نادیده بگیرند.
اشتباهات رایج در نوشتن متن جایگزین که باید از آن ها اجتناب کرد
نوشتن متن جایگزین مؤثر نیازمند پرهیز از اشتباهات رایجی است که می تواند قابلیت دسترسی را کاهش داده و به سئو آسیب بزند. در اینجا برخی از خطاهای متداول و روش های اصلاح آن ها آورده شده است:
بیش از حد مبهم بودن
استفاده از نام فایل یا اصطلاحات عمومی (مانند "Image1234.jpg").
زیاده گویی
اضافه کردن عباراتی غیرضروری مانند «این یک تصویر از...»
انباشت کلمات کلیدی (Keyword stuffing)
پر کردن بیش از حد از کلمات کلیدی (مانند: "SEO، استراتژی SEO، ابزارهای SEO image").
نادیده گرفتن تصاویر مهم
افزودن نکردن متن جایگزین برای تصاویری که اطلاعات ضروری منتقل می کنند.
نحوه افزودن متن جایگزین به تصاویر در CMS
بسیاری از سیستم های مدیریت محتوا هنگام بارگذاری محتوا، گزینه هایی برای افزودن و ویرایش متن جایگزین دارند.

تصویر: توده ای از پنکیک های بلوبری با شکر پودری.
افزودن ویژگی های alt برای دسترس پذیری و سئو حیاتی است، زیرا به صفحه خوان ها و موتورهای جستجو کمک می کند تا محتوای تصویر را بهتر درک کنند. مراحل زیر را برای سیستم های مختلف دنبال کنید:
WordPress
هنگام بارگذاری تصویر، در کتابخانه رسانه ها فیلد “Alt Text” را پیدا کرده و توضیحتان را وارد کنید.
Shopify
در ویرایشگر محصول، روی تصویر کلیک کنید، گزینه “Edit Image” را انتخاب کرده و متن جایگزین را وارد کنید.
Wix
روی تصویر کلیک کنید، “Settings” را انتخاب کنید و در فیلد “What’s in the image?” متن جایگزین را بنویسید.
Squarespace
ویرایشگر تصویر را باز کنید، بخش “Image Metadata” را پیدا کرده و متن جایگزین را در فیلد “Alt” وارد کنید.
Weebly
روی تصویر کلیک کنید، گزینه “Advanced” را انتخاب کنید و متن جایگزین را در قسمت “Alternative Text” وارد کنید.
نحوه بررسی متن جایگزین با Moz
با MozBar، می توانید مستقیماً از مرورگر خود متن جایگزین را مشاهده کنید. در سمت چپ MozBar، روی Page Analysis کلیک کرده، On-Page Elements را انتخاب کنید و به پایین بروید تا همه متن های جایگزین صفحه را ببینید.

همچنین می توانید سایر عناصر درون صفحه مانند متادیتا، عنوان ها، زیرعنوان ها و موارد دیگر را مشاهده کنید.
همچنین می توانید به بخش Campaigns در Moz Pro بروید تا مشکلاتی که به سئوی درون صفحه آسیب می زنند و پیشنهادات برای رفع آن ها را مشاهده کنید. این اطلاعات را در مسیر زیر پیدا خواهید کرد:
Moz Pro → Campaigns → Page Optimization

آنجا آدرس سایت خود و کلمه کلیدی اصلی صفحه را وارد کنید. پس از نمایش نتیجه، به پایین بروید تا مشکلات مربوط به سئوی درون صفحه مانند استفاده از کلمات کلیدی در متن جایگزین را مشاهده کنید.

شما همچنین دستورالعمل هایی در مورد نحوه رفع مشکلات خاص و پیشنهادات محتوایی برای بهبود رتبه صفحه در نتایج جستجو (SERPs) و افزایش دیده شدن آنلاین دریافت خواهید کرد.
نتیجه گیری: استفاده از متن جایگزین برای بهبود دسترسی و سئو
متن جایگزین ابزاری ساده اما قدرتمند است که قابلیت دسترسی وب را افزایش داده و به موتورهای جستجو کمک می کند تا تصاویر شما را درک کنند. با پیروی از بهترین شیوه ها، اطمینان حاصل می کنید که محتوای شما فراگیر، کاربرپسند و برای دید بهتر در جستجو بهینه سازی شده است.
سؤالات متداول
فرمت بهینه برای متن جایگزین چیست؟
بهترین فرمت برای متن جایگزین، توصیفی کافی بدون استفاده ی بی رویه از کلمات کلیدی است. یک آزمون ساده این است که از کسی بخواهید متن را با صدای بلند بخواند—اگر بتواند تصویر را به خوبی تصور کند، متن جایگزین مؤثر است.
طول متن جایگزین چقدر باید باشد و آیا برای تصاویر تزئینی محدودیتی وجود دارد؟
طبق گفته گوگل، هیچ محدودیت کاراکتری دقیقی برای متن جایگزین وجود ندارد. در عوض، تمرکز باید بر توصیف دقیق اما مختصر باشد. جان مولر از گوگل تأیید کرده که دستورالعمل خاصی در مورد طول وجود ندارد، بنابراین با عقل سلیم بنویسید: جامع اما نه طولانی.
آیا متن جایگزین یک عامل رتبه بندی است؟
بله، متن جایگزین یک عامل رتبه بندی برای جستجوی تصویری گوگل است. بر اساس گفته جان مولر، گوگل از متن جایگزین برای درک و رتبه بندی تصاویر استفاده می کند. در حالی که متن جایگزین مانند سایر متن های درون صفحه در جستجوی کلی رفتار می شود، اما برای جستجوی تصویری اهمیت بالایی دارد.
تفاوت بین متن جایگزین و توضیح تصویر چیست؟
متن جایگزین یک توضیح کوتاه و فشرده است که در ویژگی HTML alt برای دسترسی و سئو تعبیه می شود. از سوی دیگر، توضیح تصویر (image description) توضیحی طولانی تر است که معمولاً در صفحه نمایش داده می شود و جزئیات بیشتری را برای همه کاربران فراهم می کند.
منبع Moz
